Porytowe Wzgórze, Szastarka, Stojeszyn, 10 czerwca 2018 r.

10 czerwca 2018 r. był dla Grupy Rekonstrukcyjno Historycznej im. płk Tadeusza Zieleniewskiego dniem bardzo pracowitym, w tym dniu bowiem wzięliśmy udział w aż trzech wydarzeniach: w uroczystościach na Porytowym Wzgórzu i na festynach w Szastarce i Stojeszynie.

            Janów Lubelski

Rano Grupa w pełnym składzie wyruszyła w Lasy Janowskie, gdzie odbyły się uroczystości 74 rocznicy największej bitwy partyzanckiej na terenie Polski – Bitwy na Porytowym Wzgórzu. Niemcy w ramach szeroko zakrojonej akcji Sturmwind I („Wicher I”) planowali rozgromienie bardzo licznej partyzantki działającej na bezpośrednim zapleczu zbliżającego się frontu. Ściągnęli z linii frontu całe dywizje wyposażone w artylerię i lotnictwo. Lasy Janowskie zostały otoczone szczelnym pierścieniem wojsk niemieckich. Po zażartej i krwawej walce, okupionej licznymi ofiarami po obu stronach, partyzantom udało się znaleźć lukę na styku dwóch niemieckich oddziałów.  Nocą, w czasie wielkiej ulewy, gwałtownym uderzeniem wyrwali się z okrążenia. W bitwie brały udział połąc

zone oddziały wszystkich orientacji politycznych i partyzantka sowiecka.

Jak dowiedzieliśmy się od kombatantów – uczestników tamtej bitwy, prowadzone były poczynania na bardzo wysokim szczeblu, by zburzyć pomnik i znieść coroczne obchody bitwy. Jednak opór lokalnej społeczności sprawił, (przynajmniej na razie) że zamiar ten został udaremniony. Pomnik przecież, upamiętnia nie tylko partyzantkę sowiecką i Armię Ludową, ale także AK, BCH, a przede wszystkim miejscową ludność (skąd wywodziła się większość partyzantów) oraz spacyfikowane i starte z powierzchni okoliczne wsie wraz z ich mieszkańcami.

Na rocznicowe obchody przybyli harcerze, którzy wystawili wartę honorową przy pomniku poległych oraz pluton Wojsk Obrony Terytorialnej, a także grupy rekonstrukcyjne m.in. „WIR” , „HUZAR”, GRH z Rakszawy. Swoją obecnością zaszczyciły władze samorządowe szczebla powiatowego i gminnego. Pojawiły się poczty sztandarowe szkół, straży pożarnej, związków zawodowych i organizacji kombatanckich, młodzież szkolna i mieszkańcy powiatu. Okolicznościowe listy nadesłali (lub wysłali przedstawicieli) m.in. Wojewoda Lubelski Przemysław Czarnek i wiele ważnych osobistości życia publicznego z terenu województwa i kraju.

Nasza Grupa zapewniła kompleksową oprawę uroczystości:  odczytano apel poległych i oddano salwę honorową. Na zakończenie kawaleria dała pokaz musztry. Odbył się koncert piosenek wojskowych i partyzanckich w wykonaniu członków Grupy oraz zaserwowano tradycyjną wojskową grochówkę, a także kiełbaski z grilla.

           Szastarka

Następnie udaliśmy się do Szastarki, gdzie wzięliśmy udział w lokalnym festynie, który odbył się na boisku szkolnym. Zgromadzeni mogli zobaczyć pokaz musztry w wykonaniu piechoty i krótki koncert piosenek żołnierskich. Przewidziany był również udział kawalerii, jednak ze względu na upał, konie odmówiły posłuszeństwa.

           Stojeszyn

Finałem tego pracowitego dla nas dnia, był występ na festynie rodzinnym w Stojeszynie.  O godzinie 1700 piechota zaprezentowała musztrę żołnierską, a następnie dała pokaz swoich umiejętności wokalnych. Dla uczestników festynu zorganizowaliśmy przejażdżkę pojazdami należącymi do Grupy (GAZ 61 i DKW). Naturalnie taka atrakcja cieszyła się największą popularnością wśród dzieci i młodzieży.

W czasie dojazdów i przejazdów zabytkowe pojazdy pokonały dystans blisko 200 km, budząc po drodze wielkie zainteresowanie, a także podziw kierowców i przechodniów. To bardzo krzepiące, że mit żołnierza wrześniowego – wiernego obrońcy ojczyzny jest nadal żywy.

(Zdjęcia dzięki uprzejmości pani Doroty Kozdra i portalu janowlubelski.pl)