Rekonstrukcja historyczna, Urzędów, 5 lipca 2025

Pomysłodawcą i inicjatorem przedsięwzięcia był Michał Kuśmiderski z Urzędowa, obecnie przebywający na emeryturze, prywatnie członek Stowarzyszenia Antwerpia w Belgii, gdzie przed laty pracował. Grupa pana Michała kultywuje tradycje żołnierzy dywizji gen. Stanisława Maczka. A w szczególności batalionu tzw. „Czerwonych Koszul” majora/ pułkownika Aleksandra Nowaczyńskiego – Urzędowianina, żołnierza KOP, następnie w PSZ na Zachodzie. Major Nowaczyński był tym żołnierzem, który jako ostatni przekroczył most w Zaleszczykach i to on zamknął szlaban graniczny na moście tuż przed nosem nadjeżdżających sowieckich czołgów.

Uroczystość zaplanowano na dwa dni, w piątek odbyła się konferencja naukowa z udziałem znanych prelegentów, poświęcona tematyce wojennej związanej z życiorysem mjra Nowaczyńskiego. Tę część wydarzenia przygotował Rafał Surdacki. Staraniem M. Kuśmiderskiego do Urzędowa sprowadzono czołg Leopard, który przywieziono na święto 24 Pułku Ułanów Kraśnickich, mającego się odbyć następnego dnia w Kraśniku. Uroczystość w Urzędowie rozpoczęła się tradycyjnie mszą świętą (jeszcze można) odprawioną w tamtejszym kościele. Asystę honorową wystawiły Wojska Pancerne. Następnie odbyło się poświęcenie nowego mostu na rzece Urzędówce i nadanie mu imienia płka Nowaczyńskiego. Następnie gen. wojsk pancernych WP dokonał przeglądu wojsk, w dalszej kolejności żołnierze podnieśli flagę państwową na maszt, a orkiestra strażacka odegrała hymn narodowy. Po czym odczytany został apel poległych i padła salwa honorowa, wszystko w wykonaniu pancerniaków. Oficjalne wystąpienia zakończyły tę część uroczystości.

W wydarzeniu udział wzięli: posłowie na Sejm , wyżsi oficerowie WP, samorządowcy, „Maczkowcy” ze Stowarzyszenia „Antwerpia”, Piłsudczycy, poczty sztandarowe stowarzyszeń, szkół, instytucji, mieszkańcy miasta. Relację z wydarzenia przeprowadziła TVP 3 Lublin – Panorama Lubelska. Następnie odbyła się inscenizacja historyczna przygotowana przez naszą Grupę (scenariusz, samochody, motocykle, rekwizyty, broń, mundury). Wspomagani byliśmy przez liczne osoby niezrzeszone z Urzędowa, wcielające się w postaci ludności cywilnej. Miejscowej proweniencji były też pojazdy trakcji konnej. Widowisko składało się z 4 zasadniczych epizodów: walki żołnierzy WP z oddziałami Wehrmachtu, nalotu sztukasów na kolumnę uciekinierów, walk żołnierzy polskich z sowiecką armią czerwoną i sceny kluczowej, przekroczenia mostu w Zaleszczykach przez wojsko i ludność cywilną.

Finansowanie przedsięwzięcia ze środków MON, oraz wolontariat członków naszej grupy, Michała Kuśmiderskiego i społeczników z Urzędowa. Poczęstunek dla rekonstruktorów zorganizowano w Zespole Szkół im. Orląt Lwowskich w Urzędowie.